کتاب شهرها و سینما

کتاب شهرها و سینما

رابطۀ میان سینما و شهر رابطه‌ایست پایدار و ناگسستنی؛ رابطه‌ای صد و اندی ساله و به قدمت خود سینما. فیلم‌ها در طول تاریخ، از هر ژانر و هر دوره‌ای، هیچ‌گاه نسبت به مکان‌ها، فضاها، فعالیت‌ها و رفتارهای شهری بی‌اعتناء نبوده و همواره تصاویر و نشانگانی از آن‌ها را در خود گنجانیده‌اند، گاه در پیش‌زمینه و گاه در پس‌زمینۀ خود. باربارا مِنِل در این کتاب کوشیده با رجوع به آراء نظریه‌پردازان شهری، فیلم‌ها و تصاویرشان را در پیوند با تحولات و پیچیدگی‌های شهرِ معاصر بازخوانی کند. و در این فرایند، او همانقدر دلمشغول وجوه کالبدی‌فضایی شهرها هم‌چون خیابان و نما و منظر و خط آسمان است که حساس به مفاهیم نوظهور و مناسبات جدید شهری نظیر گمنامی، ازخودبیگانگی، نزاع طبقاتی، سرعت، سرگرمی و اروتیسم.

«شهرها و سینما» در سه بخش تدوین شده است. بخش اول در حرکتی تاریخی، سفر خود را از جمهوری وایمار و برلین به عنوان محمل مدرنیته و هنر مدرنیستی آن روزگاران آغاز می‌کند، و با گذر از ترس و تردید و تمنای نهفته در لس‌آنجلسِ فیلم‌نوآرها، در شهر عشق، پاریسِ موج نو سینمای فرانسه، آرام می‌گیرد؛ و در این مسیر از سیر تحول و بده‌بستان سبک‌های زیباشناختی میان سینمای این سه اقلیم غافل نمی‌ماند. بخش دوم ترسیم‌گر گذار از سینمای ملی مدرنیستی به سینمای فراملی پست‌مدرنیستی است و حرکت خود را از صنعت فیلم هنک‌کنگ آغاز می‌کند و با نگاه به «فیلمْ آوارها» و عبور از میان خرابه‌ها و ویرانه‌های به جا مانده از جنگ در شهرها به دوراهی یوتوپیا و دیستوپیا در فیلم‌های علمی‌تخیلی می‌رسد. و در نهایت بخش سوم حول مفاهیم هویت و مکان‌مندی در فرایند جهانی‌ شدن، به بررسی اجتماعات حاشیه‌نشین، زاغه‌ها، گتوها، سفر، مهاجرت، و وضعیت پناهندگان و کارگران غیرقانونی می‌پردازد.