استفاده از فضای منفی در عکاسی

فضای منفی در عکاسی چیست؟

موضوع اصلی در عکس شما «فضای مثبت» است. کل فضا بین یا اطراف آن سوژه به عنوان «فضای منفی» نامیده می‌شود. می‌توانید فضای منفی را با رنگ، بافت یا فضای سفید پر کنید تا زمانی که حسی متمایز از فضای خالی و جدایی از سوژه اصلی ایجاد کند. در یک تعریف ساده، فضای منفی در عکاسی به فضای اطراف سوژه اصلی اشاره دارد. فضای منفی نه تنها بر موضوع بلکه بر فضای خالی اطراف سوژه نیز تأکید می‌کند. بنابراین، اگرچه ممکن است چشم بیننده بر سوژه متمرکز شود، اما نمی‌تواند متوجه بخش بزرگی از پوچی که آن را احاطه کرده است، نشود.

فضای منفی یک تصویر چیزی غیر از موضوع است. درواقع، پیش‌زمینه، پس‌زمینه و اتاق تنفس (breathing room) بصری در سراسر صحنه است. در عکاسی، فضای منفی اغلب از عناصر زیرتشکیل شده است:

• آب
• آسمان
• دیوارها
• شن

همه این عناصر به‌راحتی در پس‌زمینه محو می‌شوند و به همین دلیل می‌توانند فضای منفی بزرگی را ایجاد کنند. همچنین، فضای منفی به نمایش سه بعدی عکس نیز کمک خواهد کرد.

فضای مثبت در مقابل فضای منفی

فضای مثبت (Positive space) کاملا برعکس فضای منفی است. در حالی که فضای مثبت، کانون توجه را می دزدد، فضای منفی، چشم را پس می‌زند. فضای مثبت ناحیه‌ای از یک عکس است که شامل سوژه اصلی می‌شود، به عبارت دیگر، منطقه‌ای که ابتدا چشم بیننده به آن نگاه می‌کند فضای مثبت است. فضای مثبت می‌تواند هر چیزی باشد، مانند:

• مردم
• ساختمان‌ها
• پرنده‌ها
• حیات وحش
• کوه‌ها

حال سوالی که مطرح می‌شود این است که استفاده از فضای مثبت در عکاسی بهتر است یا منفی؟ در عکاسی، هدف ترکیب هر دو نوع فضا برای ایجاد یک ترکیب متعادل است. شما فضای منفی می‌خواهید، بله، اما به فضای مثبت هم نیاز دارید. به این ترتیب می‌توانید عکس‌های خیره کننده بگیرید!

اهمیت و تاثیر فضای منفی در عکاسی

استفاده از فضای منفی یک راه آسان برای ایجاد عکس‌های زیبا و مینیمالیستی است که تاثیر چشمگیری بر بیننده دارند. وجود فضای خالی بزرگ می‌تواند بیننده را به سمت سوژه اصلی هدایت کند در حالی که به طور مداوم احساسات قوی را در خود نگه‌می‌دارد.

به طور کلی، در عکاسی، هرچه درک یک عکس برای بیننده آسان‌تر باشد، آن تصویر قدرتمندتر و موفق‌تر خواهد بود. بنابراین با استفاده خلاقانه از فضای منفی در عکاسی می‌توانید در رسیدن مستقیم به اصل مطلب موثر باشید.

نمونه‌هایی از فضای منفی

فضاهای منفی اغلب، اما نه همیشه، پسزمینه‌های محکم هستند. آنها می توانند دیوارهای بتنی، رول های کاغذ رنگی روشن، یا پس زمینه سیاه استودیویی باشند. اما این تنها آغاز است. پوچی اشکال مختلفی دارد. فضاهای منفی حتما نباید یکنواخت باشند. برای مثال چمن می‌تواند یک فضای منفی باشد، حتی اگر بافت کمی در خود داشته باشد. به همین ترتیب، شن‌های بیابان با تغییرات قابل‌توجه یا آسمان ابری نیز می‌توانند به عنوان فضاهای دراماتیک و خالی عمل کنند، حتی اگر یک رنگ نیستند.

عکاسی فضای منفی در مورد روابط و نحوه ارتباط سوژه با فضاهای وسیع است، خواه یک میدان وسیع از چمن، یک بیابان وسیع یا یک آسمان باز. به طور معمول، آنچه در تصویر بسیار مهم است، احساس مقیاس و اتاق تنفس برای سوژه است، نه نوع خاصی از فضای منفی. این بسیار بیشتر از پس‌زمینه‌های تک رنگ مینیمالیست است. گاهی اوقات می‌توان با استفاده از موضوعات مشابه در پس‌زمینه به این امر دست یافت. این سبک از فضای منفی احساس عقب نشینی نسبت به سوژه می‌دهد و به عکس پویایی می‌بخشد.

چگونه از فضای منفی در عکاسی استفاده کنیم؟

انتخاب موضوع

اولین قدم در استفاده از فضای منفی این است که تصمیم بگیرید موضوع شما چیست. سوژه شما می‌تواند یک درخت در یک مزرعه، یک مدل ایستاده در برابر یک دیوار آجری یا یک گل احاطه شده توسط فضای سبز باشد. هنگامی که فوکوس اصلی تصویر خود را انتخاب کردید، به محیط اطراف سوژه توجه کنید.

اتاق تنفس برای سوژه

سعی کنید به سوژه خود اتاق تنفسی از سایر عناصر ترکیبی بدهید. به عنوان مثال، یک درخت روی یک تپه به دلیل آسمانی که آن را احاطه کرده است، فضای تنفس بیشتری دارد. اما درختی که توسط درختان دیگر احاطه شده‌است، فضای کافی در اطراف خود ندارد. این امر توجه بیننده را در چند نقطه کانونی تقسیم می‌کند.

درنظر گرفتن عناصر دیگر در صحنه

هنگام گرفتن عکس‌های فوری، عکاسان اغلب به پسزمینه و محل قرارگیری سوژه اهمیت زیادی نمی‌دهند. با این حال، هنگام عکاسی از تصاویر با فضاهای منفی، باید عناصر دیگر را در صحنه در نظر بگیرید تا بفهمید کل تصویر شما چگونه باید لاشد. این بدان معناست که شما به جای اینکه فقط روی سوژه خود تمرکز کنید به پسزمینه یا فضای منفی خود نیز فکر می‌کنید.

تعادل بین فضاها

فضاهای منفی معمولا فضای بیشتری را نسبت به فضای مثبت اشغال می‌کنند، بسته به موضوع، پس‌زمینه، ترکیب‌بندی یا داستان خود باید میزان فضای منفی کافی برای عکس تصویر خود در نظر بگیرید. همیشه به‌خاطر داشته باشید که سوژه شما و فضای نگاتیو از نظر وزن بصری با یکدیگر رقابت نمی‌کنند. به این ترتیب می‌توانید تعادل عکاسی را به دست آورید.

ترکیب‌بندی‌های مختلف

هیچ فرمول خاصی برای گرفتن عکس با فضاهای منفی وجود ندارد. اگر می‌خواهید به‌طور حرفه‌ای عکاسی کنید، بهترین توصیه این است که ترکیب‌بندی‌های مختلف را امتحان کنید، بزرگ‌نمایی و کوچک‌نمایی، رفتن به زوایای مختلف، داشتن عناصر و پس‌زمینه متضاد، و حتی برش عکس‌های قدیمی پس پردازش می تواند عکس‌های شما را تغییر دهد. با تمرین کافی، متوجه خواهید شد که کدام سبک‌ها برای بیان داستان شما بهترین کارایی را دارند.

نحوه استفاده موثر از عمق میدان

فضای منفی می‌تواند از نظر مقیاس برعکس عمل کند تا سوژه را بزرگتر از آنچه هست نشان دهد. اغراق کردن فضای منفی در اطراف سوژه می‌تواند اشکال و توهمات جالبی ایجاد کند. عکاسی با دیافراگم باز انجام این تکنیک را بسیار آسان‌تر می‌کند. برای مثال گل‌ها را در نظر بگیرید. به عنوان عکاس به شما بستگی دارد که آیا می‌خواهید سوژه را در بافت اصلی آن (در گیاه) حفظ کنید یا می‌خواهید با فضای نگاتیو زیاد عکاسی کنید و سر گل را ایزوله نشان دهید. یک پس‌زمینه سبز و بدون فوکوس می‌تواند در عکاسی از گل دلپذیر باشد. بنابراین با استفاده از دیافراگم باز و نزدیک شدن به سوژه می‌توانید به‌راحتی این فضای منفی را ایجاد کنید.

آن را ساده نگه دارید

با تمام امکانات عکاسی برای این سبک ترکیبی، یک چیز ثابت می‌ماند: کمتر، بیشتر است. در حالی که برخی از ترکیب‌بندی‌ها با بسیاری از عناصر مختلف در آن‌ها بهترین کارایی را دارند، داشتن عناصر بسیار کم می‌تواند یک عکس متوسط را به تصویری برجسته و با کیفیت تبدیل کند. عکاسی با استفاده از فضای منفی به شما این فرصت را می‌دهد تا زیبایی بصری را حتی با یک سوژه و فضای منفی مکمل به ثبت برسانید.

ویرایش عکس با استفاده از لایت‌روم یا فتوشاپ

اگر هدف شما استفاده موثر از فضا در عکاسی است، ممکن است لازم باشد تصاویر خود را ویرایش کنید. صرف نظر از اینکه موضوع شما چیست، عناصر سرگردان در کادر می توانند فضای خالی ایجاد شده در اطراف سوژه را مختل کنند. بنابراین، هنگام ادیت عکس در فتوشاپ (Photoshop) یا لایت‌روم (Lightroom) به عناصر منحرف کننده توجه کنید. اگر عناصری در تصویر وجود دارد که ممکن است توجه بیننده را از نقطه کانونی جلب کند، برای کمک به ایجاد فضای منفی بیشتر در اطراف سوژه، آن عناصر را حذف کنید یا آن‌ها را کمی تار کنید.

فضای منفی!

قوانین خاصی برای استفاده از فضای منفی در عکاسی وجود ندارد. شما با تمرین زیاد یاد خواهید گرفت که از این تکنیک چگونه در عکس‌های خود استفاده کنید. وقتی سوژه اصلی را می‌بینید، سرعت خود را کم کنید و به اطراف آن نگاه کنید. در اطراف سوژه حرکت کنید و ببینید آیا می‌توانید آن را با فضای منفی کادر بندی کنید. به دنبال نقاط برتری باشید. نقاطی که سوژه را با تضاد آن از محیط اطرافش جدا می‌کند. ممکن است شما بدون اینکه متوجه باشید از فضای منفی در عکاسی خود استفاده می‌کنید و همین عامل باعث موفقیت شما باشد. اغلب عکاسان براین باورند که عکس خوب باید در هر پیکسل جالب باشد. اما گاهی اوقات، آن چیزی که در تصویر نیست با ارزش‌تر ازآن چیزی است که هست.