فیلترها، وسایلی کاربردی هستند که با اعمال تغییراتی بر روی نور پیش از ورود به سنسور دوربین، شرایط ثبت تصاویر باکیفیت تری را فراهم می سازند. فیلترهای تراکم خنثی (Neutral Density) که به ND نیز معروف هستند، وظیفه کاهش نور را برعهده دارند. عکاسان با استفاده از فیلترها می توانند میزان نور ورودی به لنز دوربین خود را کاهش دهند. همین امر سبب می شود تا بتوانند دریچه دیافراگم را برای نوردهی طولانی تر (سرعت پایین شاتر) تا انتها باز کرده و مورد استفاده قرار دهند.
این فیلترها معمولا از جنس شیشه هستند و در برخی از مدل هایی ممکن است از جنس پلاستیک نیز ساخته شوند. تمامی این فیلترها عملکرد مشابه و یکسانی دارند و همگی آن ها موجب می گردند تا حجم نوری ورودی به لنز دوربین عکاس کاهش یابد. مثلاً فیلترهای UV بر روی دامنه های فرابنفش موجود در نور اثر گذاشته و آن را فیلتر می کنند. این نکته برای فیلترهای پولاریزه نیز صادق است. البته برخی از دوربین های امروزی، درون خود این فیلترها را دارا می باشند. استفاده از این فیلترها موجب می گردد تا نور کاهش یافته و آسمان و دریا به رنگ آبی شفاف و شارپ در تصاویر به ثبت برسند.
فیلتر ND چه کاری انجام می دهد؟
این نوع فیلترها نیز همانند سایر فیلترها عمل کرده و بر روی میزان نوری که قرار است به لنز دوربین برسد، اثر می گذارند. این فیلترها از بخشی تیره تر برخوردار هستند که فقط بر روی حجم نور ورودی به لنز دوربین اثر می گذارند. فیلترهای ND نمی توانند بر روی پولاریزاسیون و رنگ نور اثر بگذارند. با استفاده از این فیلترها می توان تصاویری با دریچه دیافراگم بازتر جهت اثرگذاری بیشتر بر عمق میدان و یا سرعت شاتر کمتر جهت اثرگذاری بر روی حرکت و زمان، ثبت نمود که با هیچ روش دیگری قابل دستیابی نیست. استفاده از این فیلترها در مواقعی که نور محیط بسیار زیاد است، کاربرد دارند و در ثبت تصاویر با کیفیت بسیار کمک می کنند.
فیلتر های ND بر اساس شیوه نصب
فیلترهای ND را به دو صورت می توانیم به دوربین متصل کنیم. حالت اول این است که فیلترها را بر روی لنز دوربین به صورت پیچی نصب کنیم. در صورت نصب به روش دوم، به یک فیلتر هولدر (نگهدارنده فیلتر) نیاز داریم تا بتوانیم فیلتر را به دوربین متصل کنیم. در روش دوم، فیلترها به صورت اسلات بر روی هولدر فیلتر سوار می شوند. هر کدام از این انواع فیلترها دارای معایب و مزایایی هستند. فیلترهای ND پیچی بسیار راحت بر روی دوربین نصب شده و یا از روی دوربین جدا می شوند. اما عیب این نوع فیلترها در این است که باید حتماً هم سایز با لنز دوربین باشند. اما فیلترهایی که بر روی فیلتر هولدر نصب می شوند، این مشکل را ندارند ولی برای استفاده از آنها لازم است تا از فیلتر هولدر استفاده شود که همین امر موجب می گردد تا راه اندازی آنها زمان زیادی را تلف کند. البته این نوع فیلترها بر روی هر لنزی قابلیت نصب دارند.
شرایط استفاده از فیلترهای ND
در هنگام عکاسی در طبیعت و یا عکاسی از مناظر دریایی و آبی، استفاده از فیلتر ND به ثبت تصاویری واضح تر و با کیفیتتر کمک می کند و در این نوع عکاسی بسیار پرکاربرد هستند. عکاسان با استفاده از فیلترهای ND سعی در محو کردن حرکات آب در عکاسی از منظره و طبیعت دارند، که به کمک این فیلترها می توانند صحنه هایی شفاف و حرکاتی نرم را در عکس خود به ثبت برسانند. بدون استفاده از این فیلترها، دوربین های عکاسی قادر به ارائه دیافراگمی تا آن اندازه کوچک نیستند و برای بدست آوردن چنین نتیجه ای باید از فیلترهای ND استفاده شود.
استفاده از این فیلترها در کاهش نور بسیار کابردی است و بدون نیاز به بالا بردن عدد دیافراگم، می توان میزان نور ورودی را به مقدار مناسب کاهش داد، که در این حالت بازترین دیافراگم و کمترین عمق میدان را در اختیار خواهیم داشت. همچنین با استفاده از این فیلترها می توانیم سرعت شاتر را پایین آورده تا حرکت افراد در خیابان، حرکت خودروها و حتی حرکت برگ درختان نیز به صورت محو در تصویر ثبت شود.
در مواقع استفاده از فلاش پرکننده در فضای باز نیز، استفاده از فیلترهای ND بسیار کارآمد است. در برخی موارد برای به حداقل رساندن سایه ها و یا ایجاد تفاوت نوری میان سوژه و پس زمینه لازم است تا از فلاش بر روی دوربین استفاده شود. معمولاً سرعت همزمانی فلاش ها بر روی دوربین 1/200 و یا 1/250 ثانیه است و در نور روز و با سنجش دقیق نور مجبور به استفاده از سرعت های سریعتری هستیم. در چنین شرایطی فیلترهای ND به عکاسان کمک میکنند تا نور ورودی به دوربین را کاهش داده تا بتوانند از فلاش بر روی دوربین استفاده کنند.
میزان قدرت فیلتر
فیلترهای ND با قدرت (چگالی) های متنوعی به بازار عرضه شده اند که میزان چگالی آن ها را با اعداد مشخصی نامگذاری می کنند. این نامگذاری به میزان تیرگی شیشه های فیلتر که کمک می کند تا نور در تصویر کم شود، بستگی دارد. فیلترهای ND به صورت فیلتر ND2، فیلتر ND4، فیلتر ND8 و یا فیلتر ND1000 نامگذاری می شوند. این نامگذاری بدین معناست که مثلاً فیلتر ND2 نور را نصف می کند و یا فیلتر ND4 نور را به میزان یک چهارم کاهش می دهد و مابقی نیز به همین ترتیب نامگذاری عمل می کنند.
میزان کاهش نور در فیلترها با متغیر استپ شناخته می شود. البته در هنگام تهیه فیلتر می توانید چند فیلتر متفاوت خریداری نموده و آن ها را به صورت ترکیبی بر روی دوربین خود نصب کنید و استپ های مختلفی را بدست آورید. برای مثال با استفاده از یک فیلتر ND10 و همزمان استفاده از یک فیلتر ND6 به شما کمک میکند تا یک فیلتر با میزان 16استپ کاهنده نور داشته باشید.
سایز فیلتر لنز ND
سایز فیلترها، فقط برای فیلترهایی که به صورت پیچشی بر روی لنز نصب می شوند اهمیت دارد. در هنگام تهیه لنز باید به سایز لنز دوربین خود توجه داشته باشید. مثلاً اگر می خواهید بر روی یک لنز 72 میلیمتری فیلتر ND نصب نمائید باید فیلتری با سایز 72 میلی متر تهیه کنید. سایز فیلتر برای فیلترهایی که به واسطه فیلتر هولدر به لنز دوربین متصل می شوند، چندان اهمیتی ندارد.
تغییر رنگ
در هنگام تهیه فیلتر ND باید این نکته را مد نظر قرار دهید که، فیلترهای ND نباید تغییر رنگ ایجاد کنند و فقط می توانند بر روی حجم نور ورودی به لنز دوربین اثر بگذارند. اما در برخی از موارد فیلترهای استپ بالا ممکن است که تغییر رنگ نیز ایجاد کنند. البته این تغییر رنگ محدود می تواند در مرحله روتوش و آماده سازی تصویر نهایی قابل اصلاح باشد، اما بهتر است که قبل از خرید فیلترهای استپ بالا، در مورد این فیلترها از عکاسان حرفه ای تحقیق نمائید.
فیلترهای ND Grad یا Graduated ND
این فیلترها نیز نوعی فیلتر ND هستند که تیرگی در آن ها از یک گوشه به گوشه دیگر بطور تدرجی کاهش پیدا می کند. این فیلترها در واقع برای تاریک کردن آسمان مورد استفاده قرار می گیرند. در اغلب اوقات روشنایی اسمان از سایر قسمت های عکس بیشتر است بنابراین استفاده از فیلترهای ND Grade کمک می کند تا با تنظیم قسمت تیره فیلتر بر روی آسمان، نوردهی را در آن قسمت بالانس کنیم.
فیلترهای متغیر یا Variable
این نوع فیلترها نیز کابردی شبیه به فیلترهای ND با تیرگی ثابت دارند. تفاوت این فیلترها با فیلترهای ND که تیرگی ثابتی دارند در این است که می توان میزان تیرگی را در اینگونه فیلترها تغییر داد. این اتفاق با تغییر المنت جلویی پالایه روخ می دهد و تیرگی را از 1 تا 10 استپ مورد تغییر قرار می دهد. این نوع از فیلترهای ND دارای دو مزیت هستند. یکی از این مزیت ها این است که برای دستیابی به نوردهی مورد نظر در شرایط متفاوت، نیازی به حمل چندین فیلتر وجود ندارد و مزیت دیگر این است که برای انجام فوکوس و کادربندی نیازی به باز کردن این فیلترها از روی لنز نیست و با وجود این فیلترها بر روی لنز نیز می توان کادربندی و فوکوس را انجام داد. با استفاده از المنتی که در جلوی فیلتر قرار دارد می توانید میزان تیرگی را تنظیم نمائید.
فیلترهای مربعی
فیلترهای ND دارای تیرگی ثابتی هستند و فیلترهای ND Grade نیز به شکل مربعی نیز قابل خریداری هستند. اینگونه فیلترها را می تواند با استفاده از یک هولدر فیلتر بر روی لنز دوربین نصب نمود. با استفاده از فیلترهای مربعی و فیلتر هولدر می توان چندین فیلتر را به صورت همزمان بر روی لنز دوربین مورد استفاده قرار داد. اما استفاده از فیلترهای مربعی این امکان را فراهم نمی کند و در استفاده به صورت همزمان از فیلترهای مربعی ممکن است با مشکل Vignetting روبرو شوید. همچنین حذف و نصب فیلترهای مربعی در جلوی دوربین بسیار راحت و سریع قابل انجام است.
برندهای مشهور تولیدکننده فیلتر ND
امروزه برند های گوناگونی در زمینه تولید فیلتر های ND فعال هستند که از میان آن ها می توان به برند های مشهور نیسی، بائودلی، کوکین، اشمیت و … اشاره کرد. برند بائودلی، انواع مختلفی از فیلتر های ND و پلاریزه را به بازار عرضه نموده است که می توانید انواع مختلفی از آن ها را در فروشگاه نگاه شاپ مشاهده و خریداری کنید. همچنین فیلتر های برند اشمیت نیز در سایز های گوناگون، در فروشگاه نگاه شاپ در دسترس است.
