عکاسی خیابانی چیست و چه اصولی دارد؟

عکاسی خیابانی (Street photography)، ژانری از عکاسی است که زندگی روزمره را در یک مکان عمومی ثبت میکند. عمومی بودن محیط، به عکاس این امکان را میدهد که از غریبهها و اغلب بدون اطلاع آنها عکس بگیرد. بهطور کلی، عکاسی خیابانی یکی از چالش برانگیزترین و در عین حال یکی از زیباترین سبکهای عکاسی است. مستندسازی افراد در محیط روزمره کار آسانی نیست. به همین خاطر، عکاسی خیابانی به صبر، سخت کوشی و حتی گاهی اوقات شجاعت نیاز دارد تا بتوان به افراد غریبه نزدیک شد و از آنها عکس گرفت. در این مقاله قصد داریم به عکاسی خیابانی، اصول و قواعد آن و همچنین معرفی برخی از عکاسان خیابانی مطرح دنیا بپردازیم.
فهرست مطالب
عکاسی خیابانی چیست؟
عکاسی خیابانی در ذات خود به معنای عکاسی صادقانه از انسانها است. درواقع، عکس خیابانی ثبت یک لحظه واقعی است. مانند عکاسی خبری، در عکاسی خیابانی نیز هیچ اثری از صحنه سازی، ژست یا کار برنامهریزی شده نیست. از آنجایی که بسیاری از پارامترها مانند نور، محتوا و فرصتها در عکاسی خیابانی به شانس بستگی دارند، به همین دلیل، این ژانر میتواند یک سبک چالش برانگیز از عکاسی باشد. اما این چالشها تضمین میکنند که عکسهای خیابانی همیشه در نوع خود بینظیر هستند.
قوانین عکاسی خیابانی
جایی برای تعجب نخواهد بود که قوانین عکاسی خیابانی میتواند به اندازه تعریف خود ژانر گیجکننده باشد. هر کشوری قوانین خاص خود را در مورد عکاسی از مردم در فضاهای عمومی و همچنین مرزبندیهای متفاوتی بین فضاهای عمومی و خصوصی دارد. بنابراین قبل از اینکه در خیابان دست به دوربین شوید، ابتدا از قوانین کشورتان در این خصوص آگاهی کسب کنید.
در حالی که قوانین میتواند محدودیتهایی برای شما به همراه داشته باشند، اما قانون بالاترین نیرو در مورد رفتار صحیح عکاسی خیابانی نیست. اخلاق و احترام باید همیشه بالاتر از همه چیز باشد. اگر کسی نمیخواهد از او عکس بگیرید، یا از شما میخواهد آن عکس را حذف کنید، باید این کار را انجام دهید. احترام مهمترین ویژگی یک عکاس خیابانی است. بنابراین، همیشه خود را به جای افرادی که از آنها عکس میگیرید قرار دهید و از خود بپرسید آیا از گرفتن عکس در چنین شرایطی خوشحال خواهید شد یا نه؟
چگونه یک عکاسی خیابانی شویم؟
عکاسی خیابانی فراتر از فشار دادن دکمه شاتر دوربین در یک مکان عمومی است. به عبارت دیگر، ماهیت این سبک شبیه به عکاسی هنری یا فاین آرت (Fine art) است. هدف عکاس خیابانی نشان دادن صحنه و در عین حال تجربه خود عکاس است که مقدار قابل توجهی از آزادی خلاقانه را نشان میدهد. درواقع، عکس خیابانی شامل نشان دادن یک موضوع با استفاده از قوانین ترکیببندی به همراه جذابیت بصری برای انتقال پیام است. اما به همین آسانی هم نخواهد بود. عواملی که برای تبدیل شدن به یک عکاس خیابانی باید درنظر داشته باشید عبارتند از:
- غلبه بر ترس
- فکر کردن خارج از چهارچوب
- بودن به دنبال لحظه تعیینکننده
- داشتن یک داستان برای روایت
- پیدا کردن سبک خود
غلبه بر ترس
ترس و غلبه بر آن یکی از سختترین قسمتهای Street photography است. به همین دلیل، بسیاری تصمیم میگیرند آن را امتحان نکنند. حتما این جمله را شنیدهاید که «ترسهایی که با آنها مواجه نمیشویم، به محدودیتهای ما تبدیل میشوند». بنابراین، بیرون راندن خود از نقطه امن و راحت به شما کمک میکند تا مهارتهای جدید عکاسی خود را توسعه داده و حرفهایتر شوید. به این فکر کنید که اگر کسی شما را در حال گرفتن عکس گرفت، چگونه واکنش نشان دهید و فراموش نکنید که لبخند بزنید. بهترین راه برای گرفتن اجازه از مردم این است که به آنها بگویید شما چه کسی هستید و چرا میخواهید از آنها عکس بگیرید. این کار را به شیوهای دوستانه و بااحترام انجام دهید و در صورت موافقت عکاسی کنید.
فکر کردن خارج از چهارچوب
وقتی درمورد عکاسی خیابانی صحبت میشود، بیشتر مردم بلافاصله دوربینهای 35 میلیمتری و تصاویر سیاهوسفید از افرادی که در خیابانهای شهر قدم میزنند را به یاد میآورند. اما در واقعیت، هر سبک عکاسی بستر مناسبی برای نشاندادن ایدههای خلاقانه عکاسی است. بنابراین، بهعنوان یک عکاسی به این فکر کنید که چگونه جامعه را درک میکنید. بیشتر اهل شهر هستید یا عاشق روستا؟ آیا شلوغی باعث سرگیجه شما میشود یا از آن انرژی میگیرید؟ آیا شهرها با ساکنان آن تعریف میشوند یا نه؟ همه این سوالات به شما کمک میکند تا نوع صحنههایی را که میخواهید ثبت کنید، در ذهن خود تعریف کنید.
لحظات تعیین کننده در عکاسی خیابانی
عکاسی به معنای حبس نفس در سینه است، زمانی که همه تواناییها برای ثبت واقعیت زودگذر به هم نزدیک میشوند. لحظه دقیقی که تسلط بر یک تصویر به یک لذت جسمی و فکری بزرگ تبدیل میشود. این تعریف بهعنوان «لحظه تعیین کننده» شناخته میشود. توانایی پیشبینی لحظات تعیینکننده نیازمند تجربه است، اما مراحلی وجود دارد که میتوان برای بهبود شانس موفقیت از آنها استفاده نمود. هنگامی که صحنهای را که میخواهید ثبت کنید تصور کردید، آن صحنه را قاب کنید و صبورانه منتظر باشید تا فرد مناسب از کنار آن عبور کند. عکاسی پیدرپی (Shooting a burst) نیز شانس شما را برای ثبت لحظهای که در ذهن داشتید افزایش خواهد داد. این شما هستید که زمان دقیق گرفتن عکس را تعیین میکنید. لحظه تعیین کننده جایی است که عکاسی خیابانی تبدیل به داستان میشود.
روایت داستان عکاسان خیابانی
بهترین عکسهای این سبک آنهایی هستند که بتوانند وضعیت و احساسات انسان را منتقل کنند. مردم باید با دیدن عکس، بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند. تسلط بر مهارت داستان سرایی برای انتقال احساسات ضروری است. به همین خاطر، شما باید یاد بگیرید که چگونه خود را به جای مخاطب قرار داده و صحنه را بهگونهای کادربندی کنید که با احساسات مطابقت داشته باشد.
پیدا کردن سبک شخصی
برای شروع عکاسی خیابانی بهتر است از مکانهای مختلف بازدید کنید، استفاده از تجهیزات مختلف را امتحان کنید. ببینید چقدر در موقعیتهای خاص احساس راحتی میکنید. سپس عکاسی را آغاز کنید. بهعنوان یک عکاس خیابانی، شما محیط خود را کنترل نمیکنید، اما دوربین یا موبایل خود را میتوانید کنترل کنید. همچنین اصول ترکیب بندی و کادربندی چیزی است که یک عکس فوری ساده را به عکس حرفهای تبدیل میکند. بعضی وقتها میخواهید داستانی را تعریف کنید که واقعا در مقابل شما اتفاق میافتد. در مواقع دیگر سوژه هایی را میبینید و میخواهید با آنها، داستان خود را بسازید. در نهایت، سبک عکاسی خود را در این موقعیتها تمرین کنید.
تجهیزات مورد نیاز برای عکاسی خیابانی
هر سبک عکاسی به تجهزات خاص خود نیاز دارد. کسانی که عکاسی ماکرو میکنند به لنزهای ماکرو، رینگ معکوس، اکستنشن تیوب، ریال ماکرو … نیاز دارند. عکاسان پانوراما نیازمند لنزهای واید و سه پایه هستند. دوربینهای لایکا، سونی، پنتاکس، فوجی فیلم، پاناسونیک نیز از جمله دوربینهای مناسب برای عکاسی خیابانی هستند. در ادامه به معرفی برخی از تجهیزات مورد نیاز برای Street photography میپردازیم.
لنز
در این سبک عکاسی بهتر است از لنزهای واید و تله استفاده کنید. در ادامه با ویژگیهای هرکدام آشناخواهید شد.
- لنز تله فوتو: مزیت اصلی آن امکان گرفتن عکس از فاصله دور بدون نزدیک شدن فیزیکی است. این ویژگی همچنین برای افرادی که ممکن است با گرفتن عکس از غریبهها احساس ناراحتی کنند، جالب باشد. لنز تله فوتو به شما امکان میدهد جزئیات بیشتری را ثبت کنید.
- لنز واید: لنز واید میتواند کل محیط را در یک شات به تصویر بکشد، به این ترتیب، وقایع خیابان را بهطور کامل ثبت کرده و مردم را به مشارکت در موقعیت دعوت میکند.
کیف مناسب
هنگام عکاسی در محیط بیرون، باید کیف مناسبی برای حمل دوربین و تجهیزات خود داشته باشید. برای مثال، کوله پشتی با دسترسی مستقیم به شما این امکان را میدهد که بدون تغییر موقعیت کیف به دوربین خود دسترسی داشته باشید. کیفهای شانهآویز میتوانند دوربین را از دید مردم پنهان سازد.
کارت حافظه، باتری، تک پایه و … از دیگر تجهیزاتی است که میتوانید در عکاسی خیابانی از آنها استفاده کنید.
بهترین عکاسان خیابانی
همانطور که پیشتر به آن اشاره کردیم عکاسی خیابانی یکی از چالش برانگیزترین ژانرهای عکاسی است. آگاهی داشتن از تاریخچه این سبک و شناخت و عکاسان خیابانی مطرح قطعا شما را به عکاس بهتری تبدیل خواهد کرد. اگر میخواهید عکسهای معنادارتری بگیرید، شناخت عکاسان خیابانی مطرح به شما نشان میدهد که چه چیزی یک عکس را کامل میکند.
الکس وب Alex Webb
الکس وب (متولد 1952) یک عکاس آژانس مگنوم (Magnum) بوده که از رنگهای قوی، نور و احساسات برای ثبت تصاویر بسیار پیچیده استفاده میکند. وب استاد ثبت لحظات دلپذیر در تکنیکالر است. او به چیزهای غیرمعمول توجه دارد و در ثبت لحظات غیرمنتظره نیز مهارت دارد. از نظر وب یک عکاس خیابانی به جای جستجوی آگاهانه چیزهای خاص، سرگردان است و بهطور خودجوش به آنچه مییابد پاسخ میدهد.
آلفرد آیزنشتات Alfred Eisenstaedt
آلفرد آیزنشتات (متولد 1898) یکی عکاس آلمانی الاصل آمریکایی بود. او بیشتر به خاطر عکسهای سیاه و سفید صریحش از افراد مشهور، سیاستمداران و عکسهای جذاب خیابانی شهرت دارد. او از جمله اروپاییهایی بود که در استفاده از دوربین 35 میلیمتری در عکاسی خبری برای نزدیکتر شدن به سوژههایش و خلق تصاویر واضحتر پیشگام بود. آیزنشتات به سوژه هایش اجازه میداد تا خودشان صحبت کنند.
آلفرد استیگلیتز Alfred Stieglitz
آلفرد استیگلیتز (متولد 1864) عکاس مشهور آمریکایی بود که نقش مهمی در تثبیت عکاسی بهعنوان بخشی جدایی ناپذیر از هنر مدرن در آمریکا داشت. استیگلیتز هزاران عکس در طول زندگی خود ثبت نمود که که دوره گذار سریع در جامعه آمریکا را به تصویر میکشید.
آندره کرتس Andre Kertesz
آندره کرتس (متولد 1894) به خاطر صحنههای واقع گرایانه و حساس زندگی روزمرهاش شهرت دارد. او یکی از بنیانگذاران عکاسی خبری بود و بیشتر به خاطر مشارکتهایش در عکاسی خبری، با استفاده از ترکیببندیهای پویا و متمایزش شناخته شده است. او اینگونه کار خود را شرح میدهد: «من فقط در اطراف راه میروم و سوژه را از زوایای مختلف مشاهده میکنم تا زمانی که عناصر تصویر در ترکیبی قرار گیرند که چشم من را خشنود کند. درواقع، من کاری را که احساس می کنم انجام میدهم، همین. من یک عکاس معمولی هستم که برای لذت خودش کار میکند. این تمام کاری است که من تا به حال انجام دادهام.»
بروس گیلدن Bruce Gilden
بروس گیلدن (متولد 1946) یکی از تاثیرگذارترین عکاسان مگنوم و یکی از نمادینترین عکاسان خیابانی زمان ما است. گیلدن به خاطر عکسهای سیاه که با فلاش اکسترنال گرفته شدهاند و نزدیکی کامل به سوژههایش، محدودیتهای کادر را کنار میزند. او از فلاش برای برجسته کردن اضطراب سوژههایش در شهری که در آن عکاسی میکند، استفاده میکند. یکی از خاصترین اظهار نظرهای وی درخصوص عکاسی خیابانی این جمله است: « اگر با نگاه کردن به عکس بوی خیابان را حس کنید، این یک عکس خیابانی است.»
دیوید آلن هاروی David Alan Harvey
دیوید آلن هاروی (زاده 1944) عکاس آمریکایی آژانس مگنوم است. او یکی از اسطورههای عکاسی خیابانی است. عکاسی او سبک مستند با حال و هوای احساسی را با دید شخصی خود ترکیب میکند. رنگهایی که او از طریق عکاسی خیابانی خود به ثبت رساندهاست، بسیار عالی هستند. هاروی داستانهای کشورهای سراسر جهان از جمله مکزیک، کنیا، ویتنام، آلمان و … را با عکسهایش بهتصویر کشیده است. او بنیانگذار و ویراستار وبسایت Burn (وب سایتی که آثار عکاسان نوظهور را نشان میدهد) است.
چرا عکاسی خیابانی؟
عکاسی میتواند یک آینه باشد و زندگی را آنطور که هست منعکس کند. عکاسان خیابانی احساسات زندگی را ثبت میکنند. آنها افراد عجیب و غریب، شگفت زده، عصبانی و بیحوصله را به تصویر میکشند. «همه عکس میگیرند، بنابراین شما باید تصویر و دیدگاه خود را از زندگی داشته باشید.»
اگر شما نیز به عکاسی خیابانی علاقهمند هستید، پیشنهاد میکنیم این ویدئوی آموزشی را از دست ندهید!